شنبه ۱۱ مرداد ۱۴۰۴
کارشناسان اقتصادی اروپا می‌گویند، قیمت بنزین تنها ۲۴ ساعت پس از حمله اسرائیل به ایران افزایش یافت؛ ایران با در دست داشتن تنگه‌های استراتژیک، قدرت مانور بالایی دارد و حملات اسرائیل به ایران، اقتصاد اروپا را وارد بحران انرژی و اختلال در زنجیره تامین می‌کند.
به گزارش مجله خبری تپور؛ با تشدید بی‌سابقه درگیری نظامی میان اسرائیل و ایران، یکی از حساس‌ترین تقابل‌های تاریخ معاصر خاورمیانه وارد مرحله‌ای آشکار و خشن شده است؛ موضوعی که نگرانی‌های فزاینده‌ای را در اروپا درباره تأثیرات امنیتی و اقتصادی عمیق آن برانگیخته است. این تحولات، هرچند جغرافیای آنها فرسنگ‌ها دورتر از اروپا اتفاق می‌افتد، اما اثرات راهبردی آن مستقیماً منافع حیاتی کشورهای اروپایی را هدف گرفته است.
در چنین فضایی، اتحادیه اروپا خود را با آزمونی دشوار در مدیریت بحران‌های خارجی مواجه می‌بیند، به‌ویژه در شرایطی که هنوز از تبعات جنگ اوکراین رهایی نیافته و چشم‌انداز روشنی برای سیاست خارجی مشترک وجود ندارد.با افزایش بهای نفت و گاز و تهدید روزافزون برای بسته شدن مسیرهای حیاتی تجارت جهانی، اروپا بیش از هر زمان دیگری در معرض اثرات مستقیم بحران خاورمیانه قرار گرفته است؛ بحرانی که شاید از نظر جغرافیایی دور باشد، اما به‌لحاظ اقتصادی و راهبردی در کانون منافع اروپایی‌ها قرار دارد.
ایران گلوگاه‌ها را در اختیار دارد
سایت اقتصادی ایتالیایی «مانی» گزارش داده است که تأثیر این بحران تنها به حوزه انرژی و تجارت محدود نمی‌شود، بلکه منازعه اسرائیل و ایران، فشار فزاینده‌ای را بر مسیرهای جهانی حمل‌ونقل به‌ویژه در دریای سرخ وارد کرده است؛ این منطقه در سال ۲۰۲۴ به یکی از نقاط التهاب اصلی تبدیل شده است، خصوصاً پس از حملات نیروهای مقاومت یمنی به کشتی‌های تجاری که از این مسیر عبور می‌کنند.
برای ایتالیا، هر موج جدید از تشدید بحران، تهدیدی مستقیم برای حرکت آزادانه کشتی‌ها به شمار می‌رود؛ امری که به تأخیر در تحویل کالا و افزایش شدید هزینه‌های حمل‌ونقل منجر می‌شود.
در ادامه گزارش آمده است که صادرات ایتالیا در معرض خطر قابل توجهی قرار دارد، چرا که بحران در دو منطقه راهبردی برای اقتصاد این کشور در حال وقوع است: نخست، اسرائیل که ایتالیا سالانه بیش از ۳.۳ میلیارد یورو کالا به آن صادر می‌کند؛ عمدتاً در بخش‌های مکانیک، مبلمان، دارو و خودرو. دوم، کل منطقه خاورمیانه که بازار آن حدود ۲۵ میلیارد یورو (معادل ۴.۱ درصد از کل صادرات ایتالیا) را شامل می‌شود.
با تشدید بحران، روند صادرات در معرض معکوس شدن قرار گرفته و شرکت‌های ایتالیایی با کاهش تقاضا، چالش‌های لجستیکی و افزایش هزینه‌های بیمه تجاری مواجه خواهند شد. همچنین واردات مواد اولیه و قطعات از اسرائیل نیز ممکن است دچار اختلال شود، امری که زنجیره تولید در صنایع مختلف را با خطر فلج شدن مواجه می‌کند.
تأثیرات بر اتحادیه اروپا
دکتر «جوزپه دینتیچه»، تحلیل‌گر برجسته ایتالیایی در رصدخانه مدیترانه‌ای مؤسسه مطالعات سیاسی پیوس پنجم، در گفتگو با «العربی الجدید» اعلام کرد: «اگرچه در بحبوحه رویدادهای جاری، پیش‌بینی عینی دشوار است، اما اگر عناصر میدانی را در نظر بگیریم، می‌توانیم از تجربه تاریخی مهمی چون شوک نفتی پس از جنگ اکتبر ۱۹۷۳ درسی بگیریم.»او افزود: «بدیهی است که شرایط امروز متفاوت است، اما در آن زمان تحریم نفتی کشورهای عربی علیه غرب باعث بحران اقتصادی جهانی شد که دو سال ادامه یافت و کشورهای بسیاری را مجبور کرد با افزایش شدید قیمت انرژی و تورم گسترده دست‌وپنجه نرم کنند.»دینتیچه ادامه داد: «سناریوی امروز متغیر است، اما اگر ایران بتواند واقعاً تردد کشتی‌ها و تجارت در تنگه هرمز را متوقف کند – تنگه‌ای که حدود یک‌سوم تجارت جهانی نفت و گاز از آن عبور می‌کند – ممکن است باپیامدهایی مشابه بحران ۱۹۷۳ مواجه شویم.»
قیمت بنزین ایتالیا به دنبال حمله اسرائیل به ایران افزایش یافت
او تأکید کرد: «بسته شدن تنگه هرمز نه تنها بازارهای اروپا را متأثر می‌کند، بلکه بازارهای آسیایی و به‌ویژه چین، هند و جنوب‌شرق آسیا را نیز تحت فشار قرار می‌دهد. چنین وضعیتی می‌تواند اثر دومینویی در بازارهای مالی ایجاد کند، تنش‌های جهانی را تشدید کند، تقاضا برای دارایی‌های امن را افزایش دهد و باعث یک موج جدید افزایش قیمت انرژی شود.»دینتیچه همچنین اظهار داشت: «در ایتالیا، تنها ۲۴ ساعت پس از نخستین حمله اسرائیل به ایران، قیمت بنزین به‌طور ملموسی افزایش یافت. افزایش بهای انرژی تأثیر مستقیم بر قیمت‌های مصرفی دارد و فشارهای تورمی را تشدید می‌کند؛ امری که احتمالاً مسیر کاهش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی اروپا را به تأخیر می‌اندازد.
علاوه بر آن، افزایش هزینه حمل‌ونقل واردات و صادرات، مسیرهای تجاری میان اروپا و آسیا را نیز تضعیف می‌کند.»
او هشدار داد که «ایتالیا به‌طور خاص آسیب‌پذیرتر است، چرا که ۹۰ درصد صادرات این کشور از طریق دریا انجام می‌شود و عمدتاً از مسیر کانال سوئز – باب‌المندب – تنگه هرمز – اقیانوس هند عبور می‌کند.»دینتیچه افزود: «این بحران ممکن است تا صنایع اروپایی نیز گسترش یابد؛ صنایعی که به شدت به واردات قطعات نیمه‌ساخته از آسیا وابسته‌اند، مانند صنایع خودروسازی، داروسازی و الکترونیک».او در پایان گفت: «از سوی دیگر، تداوم این بحران در خاورمیانه ممکن است وابستگی اروپا به نفت و گاز این منطقه را، برخلاف تلاش‌ها برای تنوع‌بخشی که از سال ۲۰۲۲ پس از حمله روسیه به اوکراین آغاز شد، بیشتر کند.
برای مثال، ایتالیا وابستگی قابل‌توجهی به گاز طبیعی مایع قطر دارد. بنابراین می‌توان گفت که جنگ تحمیلی اسرائیل علیه ایران پیامدهای اقتصادی روشنی برای اتحادیه اروپا و ایتالیا به‌همراه دارد، به‌ویژه در زمینه انرژی، بی‌ثباتی لجستیکی و تنش‌های فزاینده مالی.»با این حال، دینتیچه تصریح کرد که «این بحران، علی‌رغم همه مخاطرات، می‌تواند محرکی برای تسریع برخی فرآیندهای راهبردی موجود باشد: گذار انرژی، تنوع شرکای اقتصادی و تقویت دفاع اروپایی.»در همین راستا، روزنامه «ایل کوتیدیانو ناتزیوناله» در گزارشی با عنوان «جنگ اسرائیل و ایران، طوفان مالی تمام‌عیار» نوشت: «هزینه‌های حمل‌ونقل بین ۵ تا ۱۰ درصد افزایش یافته است؛ امری که زنجیره‌های تأمین جهانی که پیشاپیش شکننده بودند را با اختلال مواجه می‌کند، تحویل‌ها را به تعویق می‌اندازد، قیمت‌ها را بالا می‌برد و رقابت‌پذیری جهانی را کاهش می‌دهد».
براساس تحلیل مؤسسه «مونی فارم»، صنایع شیمیایی، حمل‌ونقل و تولید در معرض فشار بلندمدت بر حاشیه سود خود قرار دارند، اگر قیمت انرژی همچنان در مسیر صعودی بماند.
در این گزارش آمده است که افزایش پایدار ۱۰ تا ۱۵ درصدی در قیمت انرژی ممکن است تا ۲ واحد درصد به نرخ تورم در اقتصادهای پیشرفته اضافه کند.این بدان معناست که اقتصاد اروپا با یک فشار مضاعف روبروست: از یک سو کاهش حاشیه سود شرکت‌ها و از سوی دیگر افزایش هزینه مصرف‌کننده؛ امری که بانک‌های مرکزی را بر سر یک دو راهی مهم قرار می‌دهد: آیا باید نرخ بهره را بالا نگه داشت تا تورم مهار شود، ولو به بهای خفه شدن رشد اقتصادی؟ یا باید سیاست پولی را تسهیل کرد و در نتیجه خطر جهش دوباره تورم را پذیرفت؟
انتهای خبر/۱۳۰۴
تمام حقوق برای مجله خبری تپور محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.