جمعه ۱۰ مرداد ۱۴۰۴
پژوهشگران حوزه سلامت روان نسبت به افزایش نشانه‌های شبه‌اوتیسم در کودکان خردسال به‌دلیل استفاده بی‌رویه از نمایشگرهای دیجیتال هشدار داده‌اند. به گفته متخصصان، آنچه با عنوان «سندروم کودکان دیجیتالی» یا «اوتیسم مجازی» شناخته می‌شود، در حال تبدیل شدن به یکی از چالش‌های جدی اجتماعی و روان‌شناختی نسل جدید است.
به گزارش مجله خبری تپور؛ با گسترش فناوری‌های دیجیتال و نفوذ آن به بافت زندگی روزمره، دنیای کودکی نیز دیگر شباهتی به گذشته ندارد. امروز بسیاری از کودکان به‌ویژه در سنین زیر ۴ سال، زمان قابل‌توجهی را پای نمایشگرهایی چون تبلت، تلفن همراه و تلویزیون می‌گذرانند. این سبک زندگی نوین، متخصصان روانشناسی کودک را با پدیده‌ای جدید به نام «سندروم کودکان دیجیتال» یا «اوتیسم مجازی» مواجه کرده است.
فاطمه احمدپور، روانشناس و مدرس سواد رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار تپور می‌گوید: «کودکان خردسال برای رشد طبیعی، نیاز به تعامل انسانی، بازی فیزیکی و تجربه حسی مستقیم دارند. مواجهه طولانی با صفحه‌نمایش‌ها، نه تنها این نیازها را پاسخ نمی‌دهد، بلکه زمینه بروز اختلالاتی مانند تأخیر در گفتار، کاهش ارتباط چشمی و بی‌تفاوتی عاطفی را فراهم می‌کند؛ که این‌ها از ویژگی‌های اصلی اوتیسم هستند.»
به گفته احمدپور، در بسیاری از موارد دیده شده که کودکانی که در سنین پایین روزانه بیش از ۳ یا ۴ ساعت در معرض نمایشگر قرار دارند، دچار علائم شبه‌اوتیسم می‌شوند، در حالی که این مشکل می‌تواند با کاهش زمان استفاده از وسایل دیجیتال تا حد زیادی کنترل یا حتی رفع شود.
احمدپور هشدار می‌دهد: «نشانه‌هایی مانند تأخیر در زبان‌آموزی، عدم تمایل به برقراری تماس چشمی، گوشه‌گیری، و بی‌تفاوتی نسبت به محیط اطراف، زنگ‌های خطری هستند که خانواده‌ها باید به آن توجه کنند. در این موارد، مراجعه به متخصص و ارزیابی دقیق رفتاری، می‌تواند جلوی پیشرفت مشکل را بگیرد.»
دکتر حسین روزبهانی، استاد روانشناسی بالینی نیز در این‌باره معتقد است که سبک زندگی جدید والدین، نقش مهمی در شکل‌گیری این پدیده دارد و می‌گوید: «در گذشته کودکان در تعامل مداوم با خانواده، طبیعت و هم‌سالان رشد می‌کردند، اما امروزه بسیاری از والدین به‌خصوص مادران به دلیل مشغله‌های شغلی و اقتصادی، زمان کمتری را با فرزندان خود می‌گذرانند. همین عامل باعث می‌شود وسایل دیجیتال، عملاً نقش مراقب کودک را ایفا کنند.»
او همچنین تأکید می‌کند که رشد اجتماعی و عاطفی کودک در این سال‌های اولیه حیاتی است و اگر این رشد به‌درستی صورت نگیرد، ممکن است تبعات جبران‌ناپذیری برای آینده روانی کودک به‌همراه داشته باشد.
با تداوم روند استفاده بی‌رویه کودکان از ابزارهای دیجیتال، جامعه در معرض نسلی قرار خواهد گرفت که ارتباط انسانی، تعامل اجتماعی و رشد هیجانی در آن‌ها تضعیف شده است. راهکار پیشگیری، در بازگشت به تعامل انسانی، بازی‌های آزاد، مدیریت زمان نمایشگر و آگاه‌سازی والدین نهفته است.
متخصصان معتقدند که اگر خانواده‌ها، مدارس و رسانه‌ها نقش فعالی در آگاه‌سازی ایفا کنند، می‌توان از شکل‌گیری بحران جدی در سلامت روان نسل آینده جلوگیری کرد. جهان دیجیتال قابل حذف نیست، اما تربیت دیجیتال‌محور آگاهانه، امری ضروری است.
تربیت دیجیتال‌محور یعنی آماده کردن کودکان و نوجوانان برای زندگی در جهانی که فناوری دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیری از آن شده است. این تربیت، به‌جای حذف یا محدود کردن صرف ابزارهای دیجیتال، بر آموزش آگاهانه، کنترل‌شده و همراه با ارزش‌های انسانی تأکید می‌کنه.
انتهای خبر/۱۳۰۱
تمام حقوق برای مجله خبری تپور محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.