یکشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۴
در حالی‌که تهران، قم و ورامین در شعله‌های قیام ۱۵ خرداد می‌سوختند، در رشت هم ندای اعتراض از مسجد کاسه‌فروشان برخاست؛ جایی که علمای گیلان نه‌تنها ساکت ننشستند، که با مهاجرت به تهران و ورود به زندان، نام این استان را در فهرست پیشگامان نهضت اسلامی ثبت کردند.
به گزارش مجله خبری تپور؛ پاییز ۱۳۴۱؛ هنوز صدای گام‌های سنگین تانک‌ها در خیابان‌های تهران طنین نینداخته بود، که در رشت، مسجد کاسه‌فروشان با امواجی از اعتراض روحانیون و مردم گیلان در مخالفت با لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی به لرزه درآمد.آیت‌الله سیدحسن بحرالعلوم رشتی در میان جمعیت بیش از سه‌هزار نفری برخاست و با لحنی تند، طرح رژیم پهلوی برای حذف «اسلام» و «قرآن» از ساختار سیاسی کشور را افشا کرد.
قطعنامه‌ای با امضای ۲۵۰ نفر از جمله ۱۴ روحانی تنظیم شد و از همان‌جا، بذر همبستگی روحانی و انقلابی در خاک رشت کاشته شد؛ بذرهایی که سال بعد، در جریان قیام خونین ۱۵ خرداد، به‌سرعت رشد کرد.در خرداد ۱۳۴۲، آیت‌الله بحرالعلوم رشتی و آیت‌الله سیدمحمود ضیابری در قالب علمای مهاجر به تهران رفتند؛ آنان که مأموریتشان روشنگری در قلب پایتخت بود، اما در نهایت به جرم حمایت از امام خمینی (ره) بازداشت و به زندان قزل‌قلعه منتقل شدند.
این حضور فعال، گیلان را نه صرفاً به یک حامی حاشیه‌ای، که به یکی از بازوهای تأثیرگذار نهضت امام خمینی بدل کرد. پس از آزادی از زندان، این علما به‌سرعت به میدان بازگشتند؛ از مخالفت با کاپیتولاسیون گرفته تا همراهی با مردم در مناسبت‌های انقلابی دهه ۵۰.
مردم گیلان، به‌ویژه در رشت، از این رهبران دینی الگو گرفتند. تظاهرات محرمانه، شب‌نامه‌ها، همکاری با مبارزان مشهد و قم، و حتی حمایت از خانواده‌های زندانیان سیاسی، در دستور کار شبکه مردمی انقلاب در گیلان قرار گرفت.قیام ۱۵ خرداد، گرچه در ظاهر در تهران و ورامین خونین شد، اما در دل خود، شعله‌هایی از آتش آگاهی و مبارزه را در شهرهایی چون رشت زبانه داد؛ شعله‌هایی که ۱۵ سال بعد، انقلاب اسلامی را ممکن ساخت.
رشت، به‌رغم عدم درگیری مستقیم خیابانی در ۱۵ خرداد، از نظر سیاسی و فکری در صف اول این قیام بود.نقش علما در بسیج اجتماعی، تحریک سیاسی و مقاومت مدنی، باعث شد تا گیلان از همان ابتدا به عنوان یک پشتیبان فکری و میدانی نهضت شناخته شود. بازخوانی این نقش، در زمانی که گفتمان انقلاب نیاز به بازنگری و تقویت دارد، نه‌تنها ضرورتی تاریخی بلکه راهبردی فرهنگی است.
انتهای خبر/۱۳۰۴
تمام حقوق برای مجله خبری تپور محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.