شنبه ۱۱ مرداد ۱۴۰۴
کاهش سطح آب دریای خزر در سال‌های اخیر نگرانی‌های جدی برای کشورهای حاشیه این دریا به‌ویژه ایران و روسیه به همراه داشته است. کارشناسان محیط زیست از روند رو به کاهش تراز آب و تهدیدات جدی آن برای سواحل، بنادر و اکوسیستم دریای خزر هشدار می‌دهند. این کاهش سطح آب که از سال ۱۳۷۴ آغاز شده، می‌تواند مشکلاتی جدی برای اقتصاد و محیط زیست منطقه ایجاد کند.
به گزارش مجله خبری تپور؛ در حالی که سطح آب دریای خزر طی سال‌های اخیر با کاهش چشمگیری مواجه شده، این مسأله نگرانی‌های بسیاری را در میان کشورهای حاشیه این دریا به ویژه ایران و روسیه به همراه داشته است. به گفته کارشناسان، روند کاهش سطح این دریا که از سال ۱۳۷۴ آغاز شد، طی سال‌های اخیر شدت یافته و به ویژه در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، کاهش قابل توجهی را تجربه کرده است. از این رو، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که این روند می‌تواند در آینده تهدیدات جدی برای سواحل و بنادر کشورها ایجاد کند.
پدیده‌ای طبیعی یا تهدیدی محیط‌زیستی؟
مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست در ایران، نوسانات سطح آب دریای خزر را پدیده‌ای طبیعی دانسته و اشاره می‌کند که این تغییرات در طی ۵۰۰ سال اخیر همواره وجود داشته است. با این حال، روند کاهش سطح این دریا در دو دهه اخیر، به‌ویژه در سال‌های اخیر، به شدت افزایش یافته و به نگرانی‌های بیشتری دامن زده است.
صدیقی در ادامه افزود: «کاهش تراز آب دریای خزر به خصوص در قسمت‌های شمالی آن، مشکلاتی جدی برای بنادر، تاسیسات دریایی، مزارع پرورش میگو و حتی محیط‌زیست این منطقه به همراه خواهد داشت.» این کاهش تراز به‌شدت باعث عقب‌نشینی سواحل و خشکی‌زدگی پهنه‌های آبی همچون خلیج گرگان و تالاب میانکاله شده است.
افزایش خطرات برای کشورهای حاشیه خزر
این بحران نه تنها ایران را بلکه دیگر کشورهای حاشیه دریای خزر نیز تحت تاثیر قرار داده است. در این بین، روسیه به دلیل واقع شدن بندرهای بزرگ و پهنه‌های آبی گسترده در نواحی شمالی، بیشتر از سایر کشورهای ساحلی با تهدیدات جدی مواجه است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که کاهش تراز دریای خزر ممکن است به حدی برسد که یک چهارم این دریا به‌ویژه در بخش‌های شمالی آن خشک شود.
راهکارهای مقابله با بحران
در حالی که سناریوهای مختلفی در خصوص آینده تراز آب دریای خزر وجود دارد، برخی پیش‌بینی‌ها از کاهش شدید ۱۸ متری سطح آب حکایت دارند. این سناریوها به ویژه بر اثرات تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی‌ها در حوضه رودخانه ولگا که بیش از ۸۵ درصد آب دریای خزر را تامین می‌کند، تأکید دارند.
مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به این مسأله، خواستار همکاری بیشتر دستگاه‌ها و کشورهای حاشیه خزر در این زمینه شده و اضافه می‌کند: «ما باید با روسیه و دیگر کشورهای حاشیه خزر هماهنگی بیشتری داشته باشیم تا از اثرات این بحران جلوگیری کنیم.»
توسعه همکاری‌های بین‌المللی
بر اساس گفته‌ها، در کنوانسیون تهران که به‌طور مشترک توسط کشورهای حاشیه دریای خزر برگزار می‌شود، باید برای مقابله با بحران کاهش سطح آب این دریا تدابیر جدی‌تری اتخاذ شود. صدقی معتقد است که این کنوانسیون می‌تواند بهانه خوبی برای یکپارچه‌سازی اقدامات کشورهای مختلف در راستای کاهش اثرات منفی تغییرات آب و هوایی و حفظ اکوسیستم دریای خزر باشد.
در نهایت، متخصصان محیط زیست بر لزوم انجام اقدامات پیشگیرانه و استفاده از تکنیک‌های سازگاری برای کاهش اثرات این بحران تأکید دارند و هشدار می‌دهند که هرگونه غفلت از این مسأله می‌تواند تبعات سنگینی برای محیط زیست و اقتصاد کشورهای حاشیه خزر به همراه داشته باشد.
انتهای خبر/۱۳۰۴
تمام حقوق برای مجله خبری تپور محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.